Op vrijdag 14 november 2014 vond in Klooster Wittem een semi-interne studiebijeenkomst plaats over het thema ‘bezinningstoerisme’. Op de uitnodiging waren zeventien mensen ingegaan: bewoners van de communiteit, medewerkers, bestuursleden Redemptio/Klooster Wittem en leden van Scala. De bijeenkomst werd ingeleid door directeur Philippe Cremers.
Hij schetste hoe de modellen van de ‘toerist’ en de ‘pelgrim’ – die ooit elkaars tegenpolen waren en volstrekt tegengestelde werelden vertegenwoordigden – steeds meer in elkaar overvloeien. Beide zijn grensgangers, die open staan voor het vreemde, verrassende en andere – en zich daardoor laten verrassen. Zo komen ze elkaar halverwege tegemoet.
Het ‘heilige’ in brede en diepe zin laat zich ook niet meer monopoliseren of opeisen door kerkelijkheid of strikte religiositeit. Het sacrale is gedesacraliseerd en kent vele vindplaatsen. Het gaat erom het dagelijkse leven daarop te ontsluiten. Dat gebeurt op ‘pleisterplaatsen van de ziel’ als Klooster Wittem.
In dialoog
In het op deze inleiding volgende gesprek kwamen diverse onderwerpen ter spraken. Zo bleek dat niet alleen theologisch, maar ook in de praktijk de verschillende doelgroepen elkaar niet uitsluiten. Bezoekers aan Wittem – zowel de traditionele pelgrim als de moderne bezinningstoerist – kijken niet op van elkaars aanwezigheid. Verder werd gesuggereerd om de verschillende opties van de ‘pleisterplaats’ ook te markeren in de ruimtelijke indeling van de plek, gebruik makend van de authenticiteit van het gebouw. Deels gebeurt dit al, werd gezegd.
Een andere suggestie was om de lijn door te zetten van verdiepings- en gespreksbijeenkomsten rond maatschappelijke thema’s en thema’s van het dagelijks leven – zoals Kloostergasten en Preek Van De Leek – al dan niet gebonden met het (verder) ontwikkelen van ‘ethisch toerisme’ en ‘goede praktijken’ zoals duurzaamheid, gastvrije opvang en een pluktuin – waarbij uiteraard op de achtergrond de financiële gezondheid nooit uit het oog wordt verloren.
Klooster Wittem is een plek waar het eigen verhaal de vele verhalen van passanten en regelmatige bezoekers herbergt en met elkaar in dialoog brengt, een plek van gastvrijheid voor elkaars verhaal (Marianne Moyaert). Spannend blijft natuurlijk de vraag waarin het ‘eigen verhaal’ bestaat. Vast stond in elk geval voor alle deelnemers, dat het ‘eigen verhaal’ van Klooster Wittem per definitie ruimte biedt aan de verhalen van velen en dat andersom de velen zich herkennen in en thuis voelen bij dat verhaal.
Conclusie
Klooster Wittem is een ‘pleisterplaats voor de ziel’. En tevens een ‘bezoekerscentrum’ waar een doorkijk wordt gegeven op de grote en kleine verhalen van de geschiedenis en de hedendaagse samenleving. Een huis waar mensen bij elkaar te gast zijn en elkaar ontmoeten – en waar in de ontmoeting het heilige kan worden ontdekt.
NB: De volledige tekst van de inleiding van Philippe Cremers vindt u hier: Klooster Wittem en bezinningstoerisme.