Voor het avondprogramma in het Scalaweekend “Van de schoonheid en de dood” werden we gevraagd een kort muziekfragment aan te leveren en toe te lichten waarom (en wanneer) die muziek jou troost/getroost heeft. Niet per se om muziek waarmee je een overledene gedenkt zoals in een uitvaart maar veeleer vanuit de vraag: je hebt een naar bericht gehoord, wellicht een bericht van overlijden. Welke CD trek je op dat moment uit de kast? Waarom? Wat doet die muziek met je?
Geen andere kunst kan op zo’n sublieme wijze de menselijke gevoelens in het diepst van het hart opwekken. Geen andere kunst kan voor de ogen van de ziel de pracht van de natuur, de vreugden der bespiegeling, het karakter der volkeren, het tumult van hun hartstochten en hun smachtend lijden uitbeelden als de muziek. Berouw, hoop, verschrikking, meditatie, ontsteltenis, enthousiasme, geloof, twijfel, glorie, rust, dit alles en nog veel meer geeft en ontneemt de muziek ons door haar geest en overeenkomstig de aanleg van de onze. (George Sand, Franse schrijfster)
De vraag leverde de volgende ‘speellijst’ op, waar we op zaterdagavond gezamenlijk naar luisterden. U kunt hier met ons meegenieten:
- Gabriel Fauré – Requiem: ‘In Paradisum’
- Ph. Telemann: Du aber, Daniel, gehe hin (TWV 4:17)
- ‘Don’t give up till its over’, door Tommy Fleming
Het Ierse levenslied met een zaal vol mensen die hartstochtelijk meezingen en deinen en zich in het zingen één voelen en gesteund, (ook) daar put ik energie, troost, moed en blijdschap uit.
Ik kom steeds weer bij Ravel uit omdat zijn muziek vaak zo rijk en verfijnd is. Steeds weer word ik erdoor getroffen ook al ken ik het stuk zo goed. En vanwege de melancholie natuurlijk, maar die geeft Ravel niet helemaal ruimbaan. Er zit ook een grote aanstekelijke verbeeldingskracht in die muziek en sfeer: het sprookjesachtige, het sprankelende, de humor, het lichtvoetige. Het is muziek die mij ‘geruststelt’, kalmeert en troost wanneer nodig…en ze inspireert …en ze doet me glimlachen.
- Requiem Aeternam (nr 2) – Huub Oosterhuis en Stijn van der Loo (niet op YouTube)
- Arvo Pärt – Spiegel im Spiegel
- Pelgrimsgebed – Amanda Strydom
- Pilgrim – Enya
Muziek die ik graag hoor als een dag niet zo lekker verlopen is. De sfeer van de muziek spreekt me aan, evenals het ietwat mysterieuze van de tekst over het steeds onderweg zijn. Troostend vind ik vooral het stukje ‘ you cannot change what’s over, but only where you go’.
- Leonard Cohen – Anthem (in een versie van Perla Batalla & Julie Christensen)
- Dringende Litanie Goddelijke Liturgie van de Heilige Johannes Chrysostomus volgens de Slavisch-Byzantijnse ritus
- Schindler’s List – Itzhak Perlman
- De glimlach van Marius – Frank Boeijen
- Another New World – Josh Ritter
Meer overdrachtelijk zie ik de inhoud als een ode aan het leven, dat in zijn essentie grenst aan de dood en de dood zelfs uitdaagt door het uiterste te vragen, namelijk oneindige liefde.
Scalalid Marike Kuperus maakte naar aanleiding van alle indrukken deze dag ter plekke onderstaand gedicht en daarmee sloten we de avond af: